In de Heidelbergse Catechismus staat dat ‘zonder de wil van mijn hemelse Vader geen haar van mijn hoofd vallen kan, ja zelfs, dat mij alle dingen tot mijn heil moeten dienen’ (zondag 1). Maar dat is niet precies wat Jezus heeft gezegd. Hij zei: Wat kosten twee mussen? Zo goed als niets. Maar er valt er niet één dood neer buiten jullie Vader om. Bij jullie zijn zelfs alle haren op je hoofd geteld. Wees dus niet bang, jullie zijn meer waard dan een hele zwerm mussen (Matteüs 10:29-31, NBV21). Jezus zei dat er geen musje ter aarde zal vallen zonder dat onze hemelse Vader er van weet en er bij is. In de grondtekst staat niet dat het ook zijn wil is. Catastrofes, verkeersongelukken, natuurrampen en andere verschrikkelijke gebeurtenissen zijn niet voorbestemd door God. Door onverantwoordelijk gedrag van mensen, leven in een gebroken wereld en de geestelijke strijd om de toekomst van de aarde hebben we te maken met strijd en lijden. God is niet de auteur van het lijden. Wel kan Hij alle dingen laten meewerken voor degene die in Hem gelooft (Romeinen 8:28). In deze zin kan lijden een toegevoegde waarde in ons leven hebben, omdat we in moeilijke tijden dichter naar God toegroeien.
Deze wereld is niet veilig
Niet alles wat ons overkomt is Gods wil. Toen Adam en Eva de Hof van Eden moesten verlaten leefden ze niet langer onder de bescherming van God. Is God vervolgens oneerlijk als er nare dingen gebeuren? Veel rampen zijn het gevolg van menselijk falen, menselijke nalatigheid en soms boze opzet. Koning Salomo concludeerde: Dat heb ik allemaal gezien, toen ik mijn aandacht vestigde op alles wat er hier in deze wereld gebeurt zolang de ene mens macht uitoefent ten koste van de andere (Prediker 8:9, GN). Omdat zondige mensen om de macht strijden, lijden onschuldige mensen onder het onrecht dat hen wordt aangedaan.
In een wereld die niet langer onder Gods beschermende bestuur staat, kunnen we volgens koning Salomo in levensbedreigende situaties komen omdat we gewoon op het verkeerde moment op de verkeerde plaats zijn: Ik heb nog iets gezien: de snelsten winnen niet altijd de wedstrijd en de dappersten niet steeds de oorlog. Het is niet altijd zo dat wijze mensen te eten hebben, verstandige mensen rijk worden en bekwame mensen gewaardeerd worden. Dat hangt maar van het ogenblik en van het toeval af (Prediker 9:11, GN). Is het niet zo dat de meeste auto-ongelukken gebeuren omdat iemand niet goed oplet, onvoorzichtig rijdt, gedronken heeft, de verkeersregels niet handhaaft, zijn auto niet heeft laten nakijken of omdat wegen zich in een slechte staat bevinden?
Het leven is niet eerlijk
Het leven in de tussentijd is niet altijd eerlijk. Sommigen verdienen niet wat ze krijgen en anderen krijgen niet wat ze verdienen. We zijn geneigd om te denken dat het leven eerlijk zou moeten zijn omdat God eerlijk is. Maar we kunnen het leven in de tussentijd niet gelijkstellen aan wie God is. Ons leven in de tussentijd zegt niets over het karakter van God, maar alles over de gebroken wereld waarin wij leven. God vraagt ons Hem te vertrouwen, ook als we Hem niet begrijpen. De psalmdichter heeft met dezelfde vragen geworsteld als wij. Hij kwam tot de overtuiging dat de nabijheid van God alles is wat hij nodig heeft:
Bijna had ik mijn geloof verloren. Vroeger was ik vaak kwaad vanbinnen. Ik vond het leven niet eerlijk. Ik begreep er niets van, ook al was ik dicht bij U. Maar nu weet ik dat U er altijd voor mij bent. U houdt mijn hand vast, U leidt me en U geeft me raad. En eens zult U mij bij U nemen. U bent alles voor mij, in de hemel en op aarde. Ook als ik geen kracht meer heb, als ik heel zwak ben, dan bent U er, God. Altijd ben ik veilig bij U. U bent alles wat ik nodig heb. Met mensen die U niet willen eren, loopt het verkeerd af. Iedereen die niet trouw is aan U, verdwijnt voor altijd. Maar mij beschermt U, Heer. Ik wil graag dicht bij U zijn, God. Ik vertel over uw goedheid, overal. (Psalm 73, BGT)
In zijn worsteling vond de psalmdichter vernieuwd vertrouwen: voor altijd en eeuwig is Hij veilig bij God. Wie met God worstelt zal ontdekken dat het bestaan van God en zijn liefde voor ons niet afhangt van onze omstandigheden. Het is mogelijk om God te vertrouwen, juist in alle oneerlijkheid van het leven.
Wil je hier meer over weten?
Bestel dan het boek ‘Waarom grijpt God niet in?’